Stowarzyszenie Twoja Sprawa powstało w grudniu 2008 roku z inicjatywy rodziców, którym nie do końca podobał się świat, otaczający ich dzieci. Uznali, że ich pozazawodową misją będzie zadbanie o bardziej bezpieczne i przyjazne otoczenie dla najmłodszych. I tak się to wszystko zaczęło…
Od początku naszym celem było stawienie czoła treściom łamiącym dobre obyczaje, przekazom wulgarnym i seksualizującym w reklamie oraz przestrzeni publicznej. Zastanawiające było na przykład, dlaczego ofertę jednego z banków reklamuje postać roznegliżowanej kobiety. Nie miało to przecież żadnego uzasadnienia. Jest to tylko jeden z ówczesnych przykładów. Tego rodzaju reklam było bardzo dużo i właściwie nikt nie reagował. My zaczęliśmy działać zdecydowanie i konsekwentnie.
Przeprowadziliśmy dziesiątki skutecznych akcji konsumenckich, a firmy, którym wytykaliśmy nieodpowiednie przekazy – ucząc się na własnych błędach – prawie nigdy nie wracały do tego rodzaju reklamowania swoich produktów i usług. Wiele razy interweniowaliśmy w Radzie Reklamy w przypadku reklam, które łamały dobre obyczaje. Za naszą przyczyną Rada znacząco zmieniła swój sposób podejścia do takich przekazów, na trwale zmieniając rynek reklamy. Obecnie zgłoszeń dotyczących niewłaściwych reklam mamy już zdecydowanie mniej.
Z czasem na pierwszy plan naszej działalności wysunęła się ochrona dzieci przed pornografią. Zaczynaliśmy od rozwiązania problemu ekspozycji prasy pornograficznej w kioskach, salonikach prasowych i na stacjach benzynowych. Nie wszyscy może o tym pamiętają, ale kiedyś nie było w tej kwestii żadnych ograniczeń, pisma te były prezentowane bez osłon, w widocznych miejscach, na wysokości oczu dzieci. Dzięki naszym działaniom, uległo to znaczącej zmianie. Pisma pornograficzne trafiły na najwyższe półki i znalazły się poza zasięgiem dzieci. Doprowadziliśmy też do zmian w prawie zakazujących reklamy pornografii.
Wciąż jednak pornografia była i jest bardzo łatwo dostępna dla dzieci w Internecie. Trudno przecież za jakąkolwiek barierę uznać fikcyjną bramkę z pytaniem, czy ma się 18 lat. Dla dziecka jej przejście nie stanowi żadnego problemu, wystarczy kliknięcie, trwa to kilka sekund. Badacz zjawiska uzależnienia od pornografii dr hab. Mateusz Gola uważa wręcz, że dla dzieci jest to dodatkowo intrygujące, pewna obietnica wejścia w nieznany świat dorosłych.
Skupiamy się na uświadamianiu tego problemu. Niestety, dla wielu wciąż jest to jeszcze często temat tabu. A nie powinien być, bo kontakt z pornografią ma coraz więcej i coraz młodszych dzieci. Wiele jest jeszcze do zrobienia, jeśli chodzi o budowanie świadomości rodziców. Wystarczy spojrzeć na badania. Jak wynika z raportu zleconego przez British Board of Film Classification, aż 75% rodziców jest przekonanych, że ich dzieci nigdy nie widziały treści pornograficznych, tymczasem 53% dzieci tych samych rodziców przyznaje się do takich doświadczeń.
To co możemy robić i staramy się robić ze wszystkich sił, to dzielenie się wiedzą z rodzicami, pedagogami i wszystkimi, którzy są zainteresowani tym aktualnym i palącym tematem.
Zorganizowaliśmy już 3 międzynarodowe konferencje i 4 duże kampanie dotyczące ochrony dzieci przed pornografią.
Założyliśmy też i prowadzimy portal www.opornografii.pl. Jest to jedyna platforma w Polsce, gdzie w jednym miejscu można znaleźć tak dużo informacji na temat skali zjawiska kontaktu dzieci z takimi treściami, możliwych konsekwencji i tego co my – dorośli – możemy zrobić, aby dzieci chronić. Na portalu są dostępne opisy naszych inicjatyw, wyniki najnowszych polskich i światowych badań, raporty, poradniki i wywiady z licznymi specjalistami.
Prowadzimy też szkolenia dla rodziców i pedagogów „Jak chronić dziecko przed pornografią?”. Na bieżąco je uaktualniamy reagując na wzrastające zainteresowanie tym tematem. Ostatnio, w odpowiedzi na zapotrzebowanie nauczycieli, uzupełniliśmy szkolenie o segment dotyczący roli współpracy rodziców i szkoły w ochronie dzieci.
Oprócz przekazywania wiedzy naukowej w pigułce, wskazujemy też na konkretne działania, które można podjąć. Przede wszystkim podkreślamy jak ważna jest rozmowa, że to najlepsze narzędzie ochrony. Prezentujemy też przykładowe dialogi z dziećmi.
Szkolenia prowadzimy w całej Polsce, z rodzicami spotykamy się główne w szkołach. Raz w miesiącu przeprowadzamy szkolenie online dla osób, które chcą się na nie zgłosić indywidualnie. W spotkaniach z nami wzięło już udział ponad 5 tys. uczestników. W ankietach zdecydowana większość uczestników oceniła nasze szkolenia bardzo dobrze lub dobrze i stwierdziła, że prezentacja zainspirowała ich do działania.
Dlaczego warto poszerzać swoją wiedzę? Bo skala kontaktu dzieci z pornografią jest bardzo duża. Jak wynika z opublikowanego w 2022 roku raportu Państwowego Instytutu Badawczego NASK „Nastolatki wobec pornografii cyfrowej”, co piąty nastolatek wskazuje, że jego kolega czy koleżanka ogląda pornografię kilka razy dziennie bądź kilka razy w tygodniu. Średni wiek pierwszego kontaktu z pornografią wynosi niespełna 11 lat i sukcesywnie się obniża. Sami nastolatkowie stwierdzają, że treści te są dla nich bardzo łatwo dostępne. Zbyt łatwo.
Wciąż bywa jednak tak, że wśród dorosłych spotykamy się z opinią w stylu: „przecież pornografia była zawsze”. Niektórzy mówią, że gdy byli dziećmi to też sięgnęli kiedyś po jakiegoś „świerszczyka” u kolegi, czy kasetę VHS z pornografią i nic takiego się nie stało. Jest to zapewne wygodny, ale bardzo błędny kierunek myślenia, bo współczesna pornografia jest zupełnie inna niż ta, z którą można było mieć do czynienia w latach 70., 80., 90. czy nawet jeszcze na początku naszego wieku. Teraz jest ona dostępna non stop bez żadnego zabezpieczenia, w ogromnej większości – za darmo. I co bardzo istotne – treści te są zdecydowanie bardziej wulgarne, brutalne i uprzedmiotawiające drugą osobę, niż to miało miejsce kiedyś Zarówno polskie, jak i zagraniczne badania jednoznacznie pokazują, jak na przestrzeni lat zbrutalizowała się pornografia.
Specjaliści mówią wprost, że kontakt dzieci z pornografią może mieć wpływ na ich rozwój, ale także na przyszłość, na ich dorosłe już życie. Te opinie często spotykają się z niedowierzaniem. Widzimy to zwłaszcza podczas prowadzenia szkoleń. Bywa, że uczestnicy są zdziwieni, gdy mówimy, że coś, co dziecko ogląda tu i teraz, może wpłynąć na jego przyszłość. Może, bo nie dość, że oglądając pornografię dzieci niczego się nie dowiedzą na temat ludzkiej seksualności, to jeszcze treści te mogą kompletnie wypaczyć ich postrzeganie tej sfery życia. Dzieci wierzą, że rzeczywistość wygląda tak jak w tych filmach i z takim właśnie przekonaniem mogą wkroczyć w dorosłe życie. Więcej o tym przeczytacie Państwo na naszym portalu www.opornografii.pl. Linki do wybranych wywiadów ze specjalistami znajdziecie na końcu artykułu.
W naszych działaniach staramy się też zachęcać decydentów do zmian w prawie. „Zabezpieczenie” pornografii w internecie jedynie deklaracją, że ma się 18 lat, jest fikcją. Postulujemy, żeby na dostawców takich treści, czyli na portale pornograficzne nałożyć obowiązek wdrożenia narzędzi weryfikacji wieku, tak aby dostęp do nich miały tylko osoby pełnoletnie. Ważne jest, aby były to narzędzia jak najbardziej skuteczne, przy jednoczesnym zachowaniu prawa do prywatności osób dorosłych.
Oczywiście musimy zdawać sobie sprawę, że nie ma możliwości pełnego zablokowania dzieciom pornografii. Zawsze jakaś część z nich, jeśli będzie bardzo chciała, dotrze do takich treści. Chodzi o to, żeby uzyskać jak najlepszy efekt skali. Ochronić tych najmłodszych, którzy wcale nie szukają pornografii, a i tak się na nią natykają. Chodzi też o to, żeby odłożyć w czasie pierwszy kontakt z pornografią.
Podobne dyskusje nad wdrożeniem tego rodzaju rozwiązań toczą się też w innych krajach m.in. w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Włoszech czy Stanach Zjednoczonych.
Katarzyna Nowicka
Rzeczniczka prasowa oraz Redaktor Naczelna portalu www.opornografii.pl
Ważne linki:
Linki do wybranych wywiadów i artykułów:
https://opornografii.pl/article/wspolczesna-pornografia-to-taka-studnia-bez-dna
https://opornografii.pl/article/nowi-uzytkownicy-pornografii-od-razu-natrafiaja-na-przemoc
https://opornografii.pl/article/uzaleznienie-od-pornografii-do-czego-moze-prowadzic
https://opornografii.pl/article/nastolatki-i-pornografia-skala-zjawiska-jest-naprawde-duza
