This sparkling jumble is Messier 5 — a globular cluster consisting of hundreds of thousands of stars bound together by their collective gravity. But Messier 5 is no normal globular cluster. At 13 billion years old it is incredibly old, dating back to close to the beginning of the Universe, which is some 13.8 billion years of age. It is also one of the biggest clusters known, and at only 24 500 light-years away, it is no wonder that Messier 5 is a popular site for astronomers to train their telescopes on. Messier 5 also presents a puzzle. Stars in globular clusters grow old and wise together. So Messier 5 should, by now, consist of old, low-mass red giants and other ancient stars. But it is actually teeming with young blue stars known as blue stragglers. These incongruous stars spring to life when stars collide, or rip material from one another.

Astronomowie uchwycili jedną z największych gromad kulistych w Drodze Mlecznej

Podziel się
Twitter
Email
Drukuj
Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali gromadę kulistą oznaczoną jako Messier 5, znajdującą się w gwiazdozbiorze Węża.

Jak tłumaczą badacze z ESA, na obrazie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a widoczna jest gromada kulista znana jako Messier 5. Jest ona oddalona o około 24 500 lat świetlnych i znajduje się w gwiazdozbiorze Węża. Gromada jest jedną z największych w Drodze Mlecznej – ma średnicę około 164 lat świetlnych i jest położona około 20 tysięcy lat świetlnych od centrum naszej galaktyki. Messier 5 składa się z ponad 100 tysięcy gwiazd.

Została odkryta 5 maja 1702 roku przez astronoma Gottfrieda Kircha, ale została przez niego opisana jako „rozmazana gwiazda”. W 1764 została dostrzeżona niezależnie przez Charlesa Messiera i w 1781 umieszczona w jego katalogu jako mgławica. Messier 5 dopiero poprawnie opisał naukowiec William Herschel, który w 1791 rozdzielił gwiazdy gromady.

Gromady kuliste to, jak opisują naukowcy, sferoidalne grupy gwiazd, który są połączone grawitacyjnie, a największa koncentracja tych obiektów występuje w centrum struktur. Gromady kuliste mogą zawierać od kilkudziesięciu tysięcy do wielu milionów gwiazd, z których wszystkie krążą w stabilnej, zwartej formacji. Te kosmiczne obiekty są podobne w formie do karłowatych galaktyk sferoidalnych. Messier 5 jest właśnie tego typu obiektem, który ukształtował się przed 10,6 miliardami lat, co czyni go jedną z najstarszych gromad kulistych w Drodze Mlecznej, Wszechświat liczy sobie około 13,8 miliarda lat.

Messier 5 stanowi również zagadkę. Gwiazdy w gromadach kulistych starzeją się i mądrzeją razem. Messier 5 powinien więc obecnie składać się ze starych, czerwonych olbrzymów o małej masie i innych starożytnych gwiazd. W rzeczywistości jednak roi się w nim od młodych niebieskich gwiazd, znanych jako niebieskie maruderki. Te niepasujące do otoczenia gwiazdy powstają, gdy gwiazdy zderzają się lub wyrywają sobie nawzajem materiał.

Wąż (łac. Serpens) jest 23. co do wielkości gwiazdozbiorem znajdującym się w pobliżu równika niebieskiego. Jest to jedna z 48. konstelacji opisanych przez Ptolemeusza, a zarazem jedna z 88 obecnie, oficjalnie rozróżnianych. W Polsce konstelacja jest widoczna latem. Liczba gwiazd dostrzegalnych w niej gołym okiem wynosi około 60. Gwiazdozbiór jest podzielony na dwie części – zachodnią – Głowę Węża (łac. Serpens Caput) i wschodnią – Ogon Węża (łac. Serpens Cauda). Dawniej tworzył on jedeną konstelację wraz z Wężownikiem.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Materiał chroniony prawem autorskim – wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy.

Warto przeczytać