W czwartek przywódcy UE rozpoczęli rozmowy za pośrednictwem wideokonferencji i debatowali nad sposobami złagodzenia wąskich gardeł produkcyjnych i przyspieszenia wprowadzania szczepionek na rynek europejski. Wśród poruszonych tematów znalazło się także zagadnienie surowości ograniczeń, które powinny zostać utrzymane, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa. W 27 krajach UE zmarło z powodu COVID-19 ponad 531 tys. osób.
Podziały między krajami członkowskimi UE, w tym Niemcami, Austrią i Czechami, dotyczące rygorystycznych ograniczeń granicznych w celu powstrzymania transmisji ponownie wywołały ryzyko ograniczenia swobodu przepływu osób w ramach wspólnego rynku. „Sytuacja epidemiologiczna jest nadal poważna, a nowe warianty koronawirusa stwarzają dodatkowe wyzwania. Dlatego musimy przestrzegać surowych restrykcji, zwiększając jednocześnie wysiłki na rzecz przyspieszenia dostarczania szczepionek” – powiedzieli przywódcy, zgodnie z projektem oświadczenia na szczycie, który ukazał się w The Associated Press.
Komisja Europejska podpisała umowy z kilkoma firmami na ponad 2 miliardy szczepionek – znacznie więcej niż liczba ludności UE wynosząca około 450 milionów. Na razie tylko trzy remedia zostały zatwierdzone: szczepionka firm Pfizer-BioNTech, Moderny i AstraZeneki. Urzędnicy twierdzą, że szczepionka Johnson & Johnson może zostać zatwierdzona w przyszłym miesiącu.
Dyrektor generalny AstraZeneca, Pascal Soriot, odpowiadając na pytania w Parlamencie Europejskim w tym tygodniu, powiedział, że AstraZeneca dostarczy 40 milionów dawek do UE w pierwszym kwartale, przypisując to opóźnienie skomplikowanym problemom produkcyjnym, w tym „niższej niż oczekiwano wydajności w naszym dedykowanym europejskim łańcuchu dostaw”. Prezes Moderny, Stephane Bancel, powiedział, że problemy produkcyjne są nieuniknione, ponieważ firmy pracują przez całą dobę, aby w ciągu jednego roku zrobić to, co zwykle zajmuje 3-4 lata. Większość szefów firm powiedziała, że spodziewa się poprawy w drugim kwartale.
Soriot powiedział, że dużym wyzwaniem jest poprawa wydajności – liczby dawek, które można pobrać z litra szczepionki. Odrzucił również pomysł, że firmy mogą po prostu otwierać nowe zakłady produkcyjne, aby rozwiązać problem, mówiąc, że inżynierowie muszą spędzać dużo czasu na szkoleniu personelu. „Nasze zespoły są maksymalnie napięte. Nie ma mowy, żeby mogli wyszkolić więcej ludzi – powiedział. Soriot podkreślał, że większość firm opracowujących szczepionki prawdopodobnie boryka się z tymi samymi ograniczeniami.
Podczas szczytu przywódcy UE zastanawiali się również, czy i kiedy wprowadzić paszporty sanitarne, które mogłyby pomóc w łagodnym powrocie do podróży lotniczych i być może uniknąć kolejnego katastrofalnego sezonu wakacyjnego. Kraje Europy Południowej zależne od turystyki, takie jak Grecja i Hiszpania, wspierają taki system, ale ich północni partnerzy z UE, jak Niemcy, wątpią, czy certyfikaty będą działać.
„Po pierwsze, należy wyraźnie stwierdzić, że osoby zaszczepione nie są już zaraźliwe” – powiedziała niemiecka kanclerz Angela Merkel w wywiadzie opublikowanym w czwartek w dzienniku Frankfurter Allgemeine Zeitung. „Dopóki liczba zaszczepionych jest nadal o wiele mniejsza niż liczba oczekujących na szczepienie, państwo nie powinno traktować obu grup inaczej”.
Austriacki kanclerz Sebastian Kurz powiedział, że wolałby system zielonych przepustek, podobny do izraelskiego. „Osoby zaszczepione powinny mieć pełną swobodę, ale tak samo powinno być z tymi, którzy przeszli koronawirusa i nabyli odporność, a także wszyscy, którzy wykonują test” – powiedział Kurz w niemieckiej prasie Bild. Rozmowy na szczycie dotyczą również dostarczania szczepionek innym potrzebującym krajom, zwłaszcza w Afryce, za pośrednictwem wspieranego przez ONZ programu COVAX.
